Friday, May 27, 2022

ගරා යකුන් නැටීම නොහොත් ගරා වෙස්පෑම - 25 වෙනි කොටස

විසිපස් වෙනි කොටස

පහතරට දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේ පූජාවිධි රටාවේ සවිස්තරාත්මක විග්රහය

ගරා යකුන් නැටීම ලෙසින් හදුන්වනුයේ කීලගරා දේවතාවාගේ ස්වරූපයෙන් සැරසුණු නර්තන ශිල්පියෙකු විසින් ඉදිරිපත් කරන්නාවූ නර්තනයකටය.මෙම නර්තන අංගය ඕනෑම ශාන්තිකර්මයක් අවසානයේදී ඉදිරිපත් කිරීමට හැකි පෙළපාලියකි.එබැවින් මෙය දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයට පමණක් සීමාවූ පෙළපාලියක් නොවනබව කිවයුතුය.පිටපංතියට අයත්වන නර්තන පෙළපාලියකි.මෙම පෙළපාලිය මගින් ශාන්තිකර්මයක් කිරීම තුලින් නිවාරණය කල නොහැකිවූ දෝෂයන් ඉවත් කර සෙත් ශාන්තිය ලගාකර දීමේ ක්‍රිය පිලිවෙතක් සිදුකරනු ලබයි.

එනම් ඇස්වහ දෝෂ කටවහ දෝෂ හිත්වහ දෝෂ අඩෝවැඩියා දෝෂ යනාදියෙන් ඇතිවනු ලබන මූලික දෝෂාන්ධකාරවල් වලට අමතර පරිබාහිරව සිදුවන්නාවූ දෝෂ නිවාරනය කර ලීමයි.මේවා දේව,ග්‍රහ,යක්ෂ , භූත, පිසාච කියන නොපෙනෙන බලවේගයන් තුලින් සිදු වන්නාවු දෝෂයන් නොවන බවත් මිනිසාගේ සිත කය වචනය තුලින් ඇති වන්නාවූ අයහපත් අශුද්ධ බලපෑම් මගින් තවත් මිනිසෙකුට ඇතිවන්නාවූ පීඩාකාරී බලපෑම් දෝෂයන් දුරුකර ලීමයි.ඒ අනුව කීලගරා දේවතාවාගේ චායාරූපයෙන් සැරසෙන්නාවූ නර්තන ශිල්පියෙකු විසින් ඉදිරිපත් කරනු ලබන ක්‍රියාකාරකම් තුලින් පැමිණ තිබෙන දෝෂ සමනය කිරීම මුඛ්‍යය පරමාර්ථය වේ.එබැවින්ම මෙය පිට පංතියේ පෙළපාලියක් ලෙසින් රගදක්වනු ලැබේ. මෙහිදී ශාන්තිකර්මයක් සිදු කිරීම තුලින් ඉවත්කර ගත නොහැකි අමතරව පැමිණ තිබෙන දෝෂ නිවාරණය කර ගැනීම අපේක්ෂාවයි. ඒ අනුව ගරා දේවතාවාගේ මුහුනෙහි තිබෙන්නාවූ තේජසින් අමතර දෝෂයන් දුරු කරලීම සිදු කෙරේ. එම කාරනාව ඉටු කිරීමට පත්තිනි දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදාත්මක සෙත් පැතීමද අන්තර්ගතව ඇත.
 

Kaduwela Rankadu Pattini Dewalaya Garayaka Dance
සිද්ධ රංකඩු පත්තිනි දේවාලයේ ගරා සෙත් ශාන්තිය
 
මෙම ගරා වෙස් පෑම නැතහොත් ගරා යකුන් නැටීම පෙළපාලි අංගයකට එහා ගිය කුඩා ශාන්තිකර්මයක ස්වරූපයක් උසුලන බව එහි අන්තර්ගතය අනුව විදහා දැක්වේ.අතීත ගරා යකුමක් අද මෙන් පැය දෙක තුනකින් නටා අවසන් කරන දෙයක් ලෙස නොව ඉතාමත්ම සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියකින් යුක්තවූ පෙළපාලි අංග කිහිපයක එකතුවකින් සැදුම්ලත් විචිත්‍ර කුඩා ශාන්තිකර්මයකි. එසේ පවසනුයේ මෙහි අන්තර්ගතයට අයත් පෙළපාලි තුලින් ආතුර පක්ෂයට ලැබෙන්නාවු ප්‍රතිඵල කුමක්දැයි එම පෙළපාලි ඉදිරිපත් කිරීම තුලදීම පහදා දෙමින් වස්දොස් දුරුකිරීමේ ක්‍රියාවලියක එකල ඇදුරු පක්ෂය ක්‍රියාකල රටාව අනුවයි. එමෙන්ම මෙම වස්දොස් දුරුකිරීමේ ක්‍රියාවලියට ප්‍රථමයෙන් ඊට පිවිසීම සදහා ඉදිරිපත් කරනු ලබන නර්තන අංග සහ වත්පිලිවෙත්හි තිබෙන්නාවූ ශාස්ත්‍රීය පැතිකඩ පිලිබදව මනා අවබෝධයක් ලබාගත හොත් මෙය කුඩා ශාන්තිකර්මයක ස්වරූපයක් නොවේද යන සිත්විල්ල ඔබ තුලම ජනිත වනවා නොඅනුමානය .එතරම්ම වටිනා ශාස්ත්‍රීය බවකින් ගරා යකුම පොහොසත් බව කිවයුතුය .වෙනත් ශාන්තිකර්ම තුල එයටම අයත් නිශ්චිත අරමුණක් ඇතිව නිශ්චිත රෝග උපද්‍රව දුරුකිරීමේ පරමාර්ථයක් අනුව සිදුකරනු ලබන ක්‍රියාවලියක් ඇත .ගරා යකුම තුලදී ද එවන්ම ක්‍රියාවලියක් පරමාර්ථයක් ඇතුලත්ව තිබෙන බවත් ඒ අනුව මෙයද ශාන්තිකර්මයක ස්වරූපයක් තිබෙන බවත් පිලිගත යුත්තකි.
 
Rare Devil Gara Yaka Mask Dance - Arawwala 
(Three-day Gee Madu Festival) Gammaduwa
 
එසේම මෙහි අඩංගු ක්‍රියාවලිය සිදුවන්නේ මිනිසාගේ ක්‍රියාවන්ගෙන් පැමුනුණු දෝෂයන් දුරු කරලීම සදහා බැවින් මේතුල විශේෂිත බවක් නිර්මාණයවී තිබේ .ගරා යකුන් නැටීම තුලදී අනිවාර්යයෙන් පහදා දියයුතු අංගයන් ඇතුළත්වේ.ඒ අනුව විශේෂිතම අංගය වනුවේ ගරා උපත් කතාව ඉදිරිපත් කිරීමයි.පැරන්නන් මෙයට ප්‍රමුඛත්වයක් ලබාදුනි.ඒ හේතුපාදකය අනුව ගරා උපත් කතාව පහත සදහන් කරමු.

දඹදිව දන්ත පුරයෙහි රජකම් කරනු ලැබූ ආරාවතී රජුට දාව හංසවතී බිසවුන් හට දරුවන් නොසිටි බැවින් ඉතාම දුකසේ කාලය ගත්කිරීමෙන් අනතුරුව දෙදෙනාගේ කැමැත්ත මත ඇත් දළයකින් රූපයක් කප්පවා දරුවෙක් බලාපොරොත්තුවෙන් පූජා කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් පුත් රුවනක් ලැබුනි.ඔහුට දන්ත කමරු යයි නම් තබන ලදී.මොහු මහා තේජ වන්ත මෙන්ම පින්වත් බවින් අගතැන්පත් අයකු ලෙසින් ප්‍රසිද්ධියට පත්විය .මෙසේ කල් ගතවීමෙන් පසු නැවත දරුගැඹක් හටගෙන රූපශ්‍රියෙන් අගතැන්පත් කුමරියක් බිහිවිය. මෙම කුමරියගේ ජන්ම නැකත් බ්‍රාහ්මණයන් විසින් පරීක්ෂා කිරීමේදී ශෝකජනක මෙන්ම කණගාටුදායක ලෝක අසම්මත සිදුවීමක් සිදුවෙන බවත් එය වැලක්විය නොහැකි බවත් පවසයි. එනම් මෙම කුමරිය තම සහෝදරයාට සරනවෙන බවයි.මෙයින් මුදා ගැනීම සදහා රජු විසින් කුමරිය ගිරිලෙනක සගවා ඇතිදැඩි කල අතර කුමරියගේ මල්වර මංගල්‍යයයෙන් පසු දන්ත කමරු තමන්ට නැගනියක් සිටින බව දැනගනී. මෙසේ කාලයාගේ ඇවෑමෙන් කුමරුන් තම නැගණිය දැකිය යුතුයයි දැඩි ස්ථාවරයක පසුවෙයි.මෙම කරදරය නිසාම රජු සහ බිසව උපක්‍රමශීලීව වෙනත් කුමාරිකාවන් පිරිසක් සමගින් ගිරිකුමරිය මාලිගාවට කැදවා ගනිමින් ඇය සේවිකාවක ලෙසින් තබයි.අනතුරුව තම නැගණිය සොයාගන්නා ලෙස දන්ත කුමරුන්ට පවසයි.එහිදි සේවිකාවක ලෙසින් සිටින තම නැගණිය සොයාගන්නා කුමරුන් ඇයද රැගෙන වනගත වෙයි.ඉන් පසුව රාගයෙන් මුසපත්ව තම නැගණිය සමගින් හැසිරීමට පෙලඹීමෙන් ගිරිකුමරිය මහත් කම්පනයට පත්වේ. ඇයගේ මෙම දුක්ඛිත තත්ත්වය සක් දෙවිදුන්ට පෙනී දන්ත කුමරුන් රාගයෙන් මත්වී සිටීම තුලින්ම සිහිමුර්ජා තත්ත්වයට පත්කර ගිරිකුමරිය තම ශක්‍ර භවනට රැගෙන යයි.දන්ත කුමරුන් තම සිහිමුර්ජා තත්ත්වයෙන් මිදී ප්‍රකෘතිමත් බවට පත්වී නැගණිය සෙවීමට පටන්ගනී.මොහුගේ බලවත් බවත් පින්වත් බවත් හේතුවෙන් තම නැගණිය ශක්‍ර භවනෙහි සිටිනු දැක එහි ගොස් නැගණිය ඉල්ලා කලබල කිරීමට පටන් ගනී.
 
Gara Yaka Dance
Ending of Annual Medin Maha Maya Maduwa
Festival of the Sri Devram Vehera Temple

මොහු පාලනය කිරීමේ අටියෙන් සක් රජුන් විසින් ගිරිකුමරියගේ රුවක් මවා දැකීමට සලස්වයි.එහිදී කලබලකාරීබව උත්සන්න වීම නිසාවෙන් විෂ පැන් තැටියක් සාදා සක් රජුන් දන්ත කුමරුන්ගේ මුහුණට ගසා මරණයට පත් කරනු ලබයි. අනතුරුව මොහුට පණ ඉපදවීම පිනිස අමාපැන් තැටියක් සාදා මුහුණට ගසනු ලබයි. එහිදි රාගයෙන් මුසපත්ව සිට මරණයට පත්වීම හේතුවෙන් කාන්තාවන් සමග ද්වේශ සහගත සිතින් රාක්ෂ මුහුණකින් යුක්තව නැවත ජීවය ලබයි .

මුදුන මිණි මකුඨ ත්
සිරස නයි පෙන තුනෙන් බබල ත්
ඇස් දෙක ගොපළු වෙ ත්
මුඛය රත් පැහැ සුදුව දළ ද ත්
ලොම් ඉදිකටු ලෙ සේ
ගෙතී සැඩපළු සිර සේ
නළල අඩ සද ලෙ සේ
එන්ඩ වරමක් ගතිය නොල සේ
සිරස ලප තුන කී
සිව් වරන් කුසුමය කී
වමට ගත් මුගුර කී
මෙවැනි කුමරුන් රකුසු විලස කී
 
මෙවන් ලක්ෂණයන් ගෙන් යුක්තව දළ කුමරුන් නොහොත් ගරායකු හෙවත් කීලගරා දේවතාවා නමින් යුක්තව උපත ලබයි. මෙහිදී  කාන්තාවන් කෙරෙහි වයිරයකින් යුක්තව ලෙඩදුක් ඇති කිරීමේ චේතනාව පරමාර්ථය මූලික කර ගනිමින් කාන්තාවන්ට ලෙඩදුක් පමුණුවා ලමින් ශ්‍රී දම්ප දීපයේ එරන් දඹ ගසේ වාසය කරන්නට වීය. මොහුගේ කාන්තාවන් කෙරෙහි ඇතිවූ පලිගැනීමේ ක්‍රෝධය නිසාවෙන් කාන්තාවන්ට දරුපල අහිමි කිරීමේ බලයක් තිබෙන බවත් ඒ අනුව ලෙඩ රෝගයන්ට පත් කරන බවත් පිලිගැනීමට ලක්ව තිබේ. මෙම කාරනාව අනුව රෝගාබාධයන්ට ලක්ව දරුපල නොමැති වූවන් සදහා දළ කුමාර බලිය නමින් යක්ෂ බලියක් සිදුකර සුවපත් කිරීමේ ශාන්තිකර්මයක් සියනෑ ගුරුකුලයේ තිබෙන බවත් එයින් නිසියාකාරව ප්‍රථිපල ලැබෙන බවත් සදහන් කරමි.මෙලෙස පවසනුයේ මෙම ශාන්තිකර්ම කිරීම සදහා සහභාගිත්වයෙන් ලද අත් දැකීම් තුලින් බව වැඩි දුරටත් සදහන් කරමි.මෙම කාරනාව තුලදී විශේෂයෙන් කිවයුතු කරුණක් තිබේ .එනම් මෙහි ප්‍රතිඵල ලැබීමට එම දෝෂයන් තිබෙන කාන්තාවන්ට කිසිදු ශාරීරික වෙද්‍යමය ගැටලු නොමැති දරු ගැබක් හටගැනීමේ හැකියාව තිබෙන මුත් එසේ නොවන අයෙකු විය යුතු සේම ස්වාමිපුරුෂයාද නීරෝගී දරුපල තිබෙන තැනැත්තකු විය යුතුයි.
Garayak Shanthikarmaya ගරායක් ශාන්ති කර්මය
Mahanama College Dewol Maduwa - 2022
 

කීලගරා දේවතාවාට පොදුවේ ඕනෑම ශාන්තිකර්මයක් අවසානයේදී ආතුර පක්ෂයට පැමිණ තිබෙන වස්දොස් දුරුකර පුද පූජාවන් ලබා ගැනීමේ වරමක් ලබාදී තිබේ .එම බලය පත්තිනි දෙවියන් විසින් ලබාදී තිබීම නිසාම පත්තිනි දෙවියන් උදෙසා පවත්වනු ලබන්නාවූ මඩු ශාන්තිකර්ම වලදී පුදපූජාවන් ලැබීමට විශේෂිත අවස්ථාවක් ලැබේ .මෙම ගරා යකුට පත්තිනි දෙවියන් ගෙන් ලැබුනු වරම සම්බන්ධ කතා පුවත පහත පරිදිවේ.

මෙම කතා පුවතට පාදක වනුයේ කතරගම දෙවියන්ගේ සහ වල්ලි මාතාවගේ සරන මංගල්‍යය පිලිබදව ගෙතී තිබෙන්නාවූ පුවතයි. ඉසිකිලි කියන්නාවූ වනයෙහි එක්තරා තපාස්වරයකු තපස් රකිමින් සිට ඇත .එහිම වල්ලී නම් මුවදෙනකද සිට ඇත .මෙම මුවදෙන වනයේ තණකොළ කමින් යන විටදී තපසුන්ගේ ලෙන අසල තිබූ සරුසාර ඊතණ පදුරක් ආහාර පිනිස මුවදෙන භුක්තිවිද ඇත .කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මුවදෙන බඩගැබ්බරවී පැටවකු බිහිකර ඇත .තමන්ගේ ජාතියට අයත් නැති මිනිස් දරුවෙකු බිහිකර ඇති බැවින් දරුවව අතහැර මුවදෙන ගොස් ඇත .දරුවෙකු අඩන හඩ ඇසී තපාස්වරයා වනුයේ විපරම් කරන විටදී දරුවා දැක තම අසපුවට ගෙනගොස් ඇති දැඩි කිරීමට පෙලඹුනි.මෙසේ කල් යත්ම දරුවා උස් මහත්වීමේදී ගැහැණු දරුවකු බැවින් තමන් ලග තබා ගැනීම තම සීලයට නුසුදුසු නිසාවෙන් එම වනයෙහි සිටින ඉලංකේ නම් වැදි රජුන්ට දරුවා හදාගැනීමට බාරදී ඇත .මැයට තපසුන් විසින් වල්ලිමාතා ලෙසින් කුඩා කලම නම් තබා තිබුනි.වැදි රජුන් විසින් දරුවා රැගෙන ගොස් ඇතිදැඩි කරමින් තම හේනෙහි කුරුල්ලන්ව එලවීමේ රාජකාරිය ඇයට පවරයි.මෙසේ සිටින විටදී කතරගම දෙවියන් මෙම ඉසව්වෙන් ගමන් කරනා විටදී ඉතාම ලස්සන කාන්තාවක් ඔන්චිල්ලාවක් පදිමින් කුරුල්ලන් එලවනවා දැක ඇයට උසුළු විසුළු කිරීමට විය. නිතරම මෙම කටයුත්ත සිදුවන බැවින් වල්ලිමාතාව වැදි රජුට මෙම සිදුවීම දැනුම්දී ඇත . වැදි රජු මෙම පුද්ගලයා කව්ද කියා දැනගැනීමට පැමිණ සැගවී සිටියමුත් ඔහුට පින්වත් කතරගම දෙවියන් නොපෙනුනි. බුද්ධිමත් වැදිරජුන් මොහු බලවතෙකු බව හදුනාගෙන වල්ලිමාතාව කරකාර බැද දීමට සූදානම් කරයි. ඒඅනුව තම මංගල්‍යයට වැදගත් කාන්තාවක් රැගෙන යායුතු බැවින් පත්තිනි දෙවියන්ට ආරාධනාවක් කර ඇත . එනිසා පත්තිනි දෙවියන් ගමනට සූදානම්ව වැදිපුරය දෙස දිවසින් බලා තමන්ට එහි යාමට සුදුසු පිරිසිදු තත්ත්වයක් නොමැති බැවින් ගරා දේවතාවාට කතාකොට වැදිපුරය තමන්ට යාමට සුදුසු ලෙසට සකසා දෙන ලෙස ඉල්ලීමක් සිදුකර ඇත .ඒ අනුව වැදිපුරය තමන්ට යාමට සුදුසු ආකාරයට සකසාදී කරන ලද උපකාරයට ප්‍රති උපකාරයක් ලෙසින් තමන් අත තිබූ පන්දම් දොලහෙන් තුනක් ගරා යකුට ලබාදී තමන්ගේ මඩු මංගල්‍යය වලදී මෙන්ම වෙනත් ඕනෑම ශාන්තිකර්මයක් අවසානයේදී ආතුර පක්ෂයට සිදුවන්නාවූ ඇස්වහ, කටවහ, හෝවහ, සිත්වහ, මළ හා ලැපලියා දෝෂයන් දුරු කර සෙත් ශාන්ති කිරීමේ වරමක් දුනිමි. 
 
Gara Yaka Dance | Ancient Depanama Sri Ganegoda Dewalaya at Pannipitiya

එසේම තම පන්දම් තුන කීල පන්දම ලෙසින් නම්කර එයින් සෙත් කිරීමේ බලය පවරා ඇත ශාන්තිකර්මයක් අවසානයේ ගරා යකුමක් පවත්වනු ලබන ක්‍රමවේදයට වඩා ගරායකුම පමණක් පවත්වනු ලබන්නේ නම් පුරාණයේ සිටි ශිල්පීන් පෙළපාලි රගදක්වනු ලැබු රටාව පහත සදහන් පරිදි වේ.මෙම ඉදිරිපත් කිරීම සියනෑ කෝරළයේ අතීතයේදී සිටි ප්‍රවීණයන් ගරායකුම සිදුකරනු ලැබු ක්‍රමවේදයයි.

*තුනුරුවන් ප්‍රධාන කොට දෙවියන්ගේ ස්තෝත්‍ර ගායනා කර යහන් ආරාධනා කිරීම.
*පූජාර්ථය පෙරදැරිව දෙවියන්ට නර්තනයෙන් ආරාධනා කරනුවස් යහන් දැක්ම නම් ශාස්ත්‍රීය නර්තන අංගය රග දැක්වීම.
*ගරායකුම පිලිබදව පැහැදිලි කරදීමක් සිදුකර ආතුර පක්ෂයට හිස මොට්ටැක්කිලි පැලදවීම.
*හත්පද පෙළපාලිය රග දැක්වීම. මෙහිදී හත් පද පෙළපාලිය සදහා බාවිතා කරනු ලබන පූජා භාණ්ඩහි උපත් කතාව අඩංගු කවි ගායනාවන් සිදුකර එයට අයත් කතාංගය බෙරවාදන ශිල්පියා සමග සංවාදාත්මකව ගෙනහැර පෑම. (යක්කම මගින් ඉදිරිපත් කිරීම නැතහොත් බෝවිත කීම) අනතුරුව අදාල පූජා භාණ්ඩයට අයත් පූජා පද නටා පාලිකර ආතුර පක්ෂයට ආවඩා එම නර්තනය හමාර කිරීම.
 
බාවිතා කරන හත් පදය
  1. කොතල පදය
  2. දුම්මල පදය
  3. කලස් පදය
  4. සළු පදය
  5.  පොල් ගෙඩියේ පදය
  6. පොත්කඩේ පදය
*පන්දම් පද රග දැක්වීම. මෙහිදි යක්පංති යකිනි පද අබින පද උඩුසුරල් මෙන්ම යටි සුරල් නර්තනය කිරීමක් ඇත .
*ගරා අයිලයට දුම් ඇල්ලීමත් දුම්මල කීල ගසමින් දිෂ්‍ඨි මන්ත්‍ර කියමින් අයිලය දිෂ්‍ඨි
කිරීම .
*ගරා උපත් කවි ගායනා කරමින් ගරා මුහුණ පැලදීම සහ මරු පෙන්වීම.
*ගරායකු අයිලයට නැගීමට බාවිතා කරනු ලබන කවි කියමින් අයිලයට ගොඩවීම.
*අයිලයට නැගීමෙන් පසු.වෙස් අත්තක් පාමින් සංවාදයන්ට ප්‍රවිශ්ඨ වීම.
*බෙර වාදන ශිල්පියා සමග බෝවිත නොහොත් ‍යක්කම කතා කිරීම. (මෙම සංවාදය තුලදී ආගිය තොරතුරු දෙදෙනා හදුනාගැනීම් උපත් කතා ඉදිරිපත් කිරීම ආතුර පක්ෂයට පැමිණ තිබෙන්නාවූ දෝෂයන් දුරුකිරීම් අයිලයේ සිට නැවතත් වෙස් අත්තක් පාමින් අයිලය කඩාදමා බිම පතිත වීම.මෙහිදී අයිලය කඩා දැමීම පිටු පසට සිදුවිය යුතුය. මෙහිදී විශේෂයෙන් සදහන් කලයුතු කරුනක් වනුයේ බෝවිතේදී බාවිතා කරනු ලබන වචන දෙපිට කැපෙන වචනයන් විනා කුණුහරුප නොවන බවයි. යම් අයකු අසභ්‍ය වචන බාවිතා කරනුයේ නම් ඔහු මෙම ගරායකුම පිලිබදව අනවබෝධ පුද්ගලයකුවේ. මෙහි හාස්‍යජනක සංවාදයන් බාවිතා කරනු විනා අසභ්‍ය වචන බාවිතා නොවිය යුතුය.)
*අයිලයෙන් බැසීමෙන් පසු කාගුල් වට්ටම නැටීම සිදුකෙරේ. ඉන් පසු වනගරා මෝලන් ගරා නැටීම රග දැක්වේ. (කාගුල් වට්ටම නැටීම සමහර ශිල්පීන් ගරා මුහුණ බදිනලද අවස්ථාවේ සිදුකරනු ලබන බවද සදහන් කල යුතුමය.)
*ගරා පුද වට්ටිය කැප ගැනීමට යාම සිදුවේ. නිවසක නම් සාලයේත් පොදු ස්ථානයක නම් අයිලයට තරමක් ඉදිරියෙන් පුදවට්ටිය සකසා තබනු ලැබේ .මෙතනදී පත්තිනි සහ ගරා වැදි පුර යාමේ කවි ගායනාවන් බාවිතා කෙරේ. පුද වට්ටියට වටාපිටාව තුල තිබෙන්‍නාවූ දෝෂ එක්කාසු කර එය දුරුකිරීමේ ක්‍රියාවලියක් පෙන්නුම් කරයි.
*ආතුර පක්ෂයට ගරා අඩව්වක් නටා වෙස්පා දොෂ් දුරු කිරීම. (මෙහිදි රාක්ෂ පද සහ වෙස් එරට්ටි නර්තනය කරයි.එහිදි ආතුර පක්ෂයට පැමිණ තිබෙන දෝෂ හිස සිට දෙපතුල දක්වා පිසදමා මොට්ටප්පිලියෙන් ගරා මුහුණ වසනු ලබයි. ඉන් පසුව ගරා නර්තන ශිල්පියා ගරා මුහුණ මුහුණෙන් පන්නවා හිසමත තබාගනු ලබයි
*ගෙවල් නිවීම=ගරා මුහුණ හිසමත තබාගත් නර්තන ශිල්පියා පුවක්මල්කිනිති සහ පැන් කොතලයක් ගනිමින් ගෙවල් නිවීමේ පෙළපාලිය නිසියාකාරව සිදුකරනු ලබයි. එහිදී ගෙවල් නිවීම පඩිපුර ගිනි නිවීම වැනි ගායනා බාවිතා කරනු ලැබේ. මෙහිදි ගබඩා කොල්ල කෑමක් ලෙසින් පෙට්ටියකට ගේ තුල තිබෙන ආහාර ද්‍රව්‍ය පරිහරණය කරනු ලබන භාණ්ඩ දමා ගෙනවිත් කඩුල්ලෙන් පිටමන් කිරීමක් සිදු කෙරේ. එසේම පැන් කලයෙන් පැන් ඉසීම තුලින් ගේ නිවීම සනිටුහන් එම පැන් කලය නිවසෙහි ප්‍රධාන දොරටුව ඉදිරියේ බිම පතිත කරමින් සියලු වස්දොස් දුරුකර ශාන්තිය ලගා කර දුන් බවක් පෙන්නුම් කරයි.ඉන් අනතුරුව තව දුරටත් ආතුර පක්ෂයට සිරසපාද සහ සෙත් කවි ගායනාවන් සිදුකරනු ලබන අවස්ථාවන්ද ප්‍රදේශය අනුව කාලය අනුව පුද්ගලයන් අනුව මේවා සිදුකරනු ලබන බව කිවයුත්තකි.මේ ආකාරයට ගරායකුම අවසන්කරනු ලැබේ.
 

ගරා යකුගේ කවි

නමෝ නම සරන ය
නමෝ ගුණ බුත් සරන ය
දහම් සඝ සරන ය
මෙමා වජ්ජ්‍රාත්‍රිසුල මුදුන ය
සිරි දන්ත නම් පු රා
විලසින් එසත් මනහ රා
එසිටු කුල මනහැ රා
සසිරි විද දළ කේශ්ව රා
නගුන් හට ලොබි නා
ගොසින් වනි සක් විම නා
රොසින් නොව කරු නා
ගොසින් කීවයි බලා එත නා
පලමුව මෙකුම රූ
දෙවනුව ගතිය කුරි රූ
පැලදපු නව න රූ
මෙදැන් එන්නේ එදළ කුම රූ
මන්තොන්ඩුම් පුර ට
කාවේරි නම් පටුන ට
නොසිටින්ඩ ඒ ර ට
එන්ඩ දළරජ මෙතැන අයිලෙ ට
දරා සිරස නයිපෙන තුන කිරුළ ලෙ සේ
විරාජිතව වැඩ සිටිනා දඹ වෘක් සේ
සරා තිබෙන අයිලය දැක තොරන ලෙ සේ
ගරා කීල දළයකු දැන් එන් විග සේ
දඹ රුක මුදුනේ වාසෙ කරන ය කු
මහමෙර අල්ලා සලිත කරන ය කු
සක්වල මුදුනට සැරේ ඇරිය ය කු
එන් දැන් මෙරගට කීලගරා ය කු
ඇවිල එගිනි කද මග සිටිමින් නේ
පත්තිනි දුක සක් දෙවි දකිමින් නේ
එන්නට දළ කුමරුට අණ දුන් නේ
වෙස්පා අයිලෙන් දොස දුරලන් නේ
නරලොව උවදුරු දුරැර හරින්න ට
කීලගරා නම ලැබුනි එදා සි ට
අදත් මෙතැන හැම වස්දොස් හරින ට
අයිලෙන් බැසලා එන්නේ මේ ගෙ ට

ගරා වැදිපුර යාම

සිද්ධ පතිනි වැදිපුර යන්ඩ යන ක ලා
ලුද්ද එපුර හැම වැදි සෙනග එක්වෙ ලා
විද්ද මසුන් මරමින් ගොඩ කරති බ ලා
ලුද්ද හැම මසුන් මස් කපති එක්වෙ ලා
යන්ඩ ගොසින් පත්තිනි දෙවියෝ එදි නේ
යන්ඩ උපාවක් නොව ගොස් මග සිටි නේ
වෙන්ඩ පිහිට කවුරුද විමසූ එදි නේ
එන්ඩ සිත් දුනිය සක් රජුට විගසි නේ
ඇවිත් කීල ගරයක් දෙවි පෙර මග ට
එකලා නැගණියනි සිටිනේය කුමක ට
එකලා යන්ඩ යමි අයියේ වැදි පුර ට
දැකලා වැදි සෙනග කැත කරපුය මෙම ට
තොස්ව ඉර සදට අත නගා ලා
වස්සවා සුවද මල් පොකුරු වැසි ව ලා
ඉස්සවා පිරිත් පැන් සැම තැන නුදු ලා
තොස්ව වියන් බැද වලු මල් සරා ලා
ගමන් පසුව ගොස් ගරයකු කීල දැ නේ
සිටින්නට වරන් අවසර ඉල්ලු තැ නේ
කියන්නට පමණ තුන් මස් පෝය තු නේ
ලසින් එපන්දම් ගරයකු හට ලැබු නේ

ගරා යකුගේ කවි

තොසන් වඩන සක්වල දෙවිදු නොනැව තා
බසින් කියන පත්තිනි දෙවියන් උප තා
තොසින් පලමු ගිනිජල් පැවතුන උප තා
අසන් කීල පන්දන් පැවතුන උප තා
නිතිනි පෙර පතිනි සැම දෙවිදු සමගි නා
ගතිය යකදාව සක්වල වෙවුල්ල නා
පතිනි දෙවිදු සමගිව මෙහැම දෙවියෙ නා
නිතිනි කද කුමරුගේ මගුලට වඩි නා
අන්දා සුදු සේල නවනරු පලන් දා
රන් දහසක් වටිනා පටිය බන් දා
නින්දාවක් වේය මේ ගමන සන් දා
කැන්දා ගෙන වරෙන් දළ රජ නිරින් දා
ලීල නොවන නයි පෙනයක් සිරස ඇ තී
ආලවඩන මුගුරක් සුරතින් දර තී
කෝල නැතිව පන්දම් සුරතට ගනි තී
කීල ගරා සෙත්දී නිති ඔබ රකි තී
ඇද්දහැම රටින් අරගෙන දුක්සේ කී
ඇද්ද මෙහෙම ඇසුවා පලමු සිරිත කී
වැද්ද නොදී රෝදුක් දුරලන සේ කී
සිද්ද පතිනි දුන්නේ පන්දම් තුන කී

...............................................................................
ප්‍රවීණ පාරම්පරික නර්තන සහ වාදන ශිල්පී
දේශබන්දු  කේ.ඩී.නිහාල් චන්ද්‍රසිරි (BFA)
....................................................................................

Saturday, May 7, 2022

මරා ඉපැද්දවීම - 24 වෙනි කොටස

විසිහතරවෙනි කොටස

පහතරට දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේ පූජාවිධි රටාවේ සවිස්තරාත්මක විග්රහය


දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේදී නාට්යමය පෙළපාලියක් ලෙසින් රගදක්වනු ලබන තවත් පූජාවිධි අංගයක් ලෙසින් මෙම පෙළපාලිය නම් කල හැකිය.මේමගින් ඉදිරිපත් කරනු ලබන්නේ කන්නගියගේ ස්වාමිපුරුෂයා වන කෝවලන් (පාලග) පඩිරට රජු විසින් තම බිසවගේ පා සළඹ සොරා ගන්නාලද සොරා ලෙසින් නම්කර මරණයට පත් කිරීමෙන් පසු කෝවලන්ට යලි පණ ඉපැද්දවීමේ කතා පුවතයි.මෙහිදී සක් රජු උපකාර කිරීමක් පිලිබදවත් කන්නගියගේ තිබූ පතිවෘත්තාංග සීලය ආරක්ෂා කිරීමේ බලයේ මහිමයත් පිලිබදව බල පරාක්රමය විදහාපෑමක් පිලිඹිබු කෙරේ.එසේම කන්නගිය දේවත්වයට පත්වීමත් මෙම සිදුවීම සමගින් බද්ධව පවතින බව යාග සාහිත්යයට අනුව ඇතුළත්ව තිබේ.

මෙම කන්නගී කෝවලන් කතා පුවත ඇතුළත් ග්රන්ථය වනුයේ සීලප්පදිකාරමයි. මෙම ග්රන්ථය ජීවමාන කතා පුවතක් පාදක කරගනිමින් ලියා ඇත.මෙහි කතෘ වනුයේ ඉලංගෝ ආඩිගල් නම් සාධු වරයායි.මෙම කෘතිය දකුණු ඉන්දියාවේ සංගම් යුගයට අයත්වේ.එසේම මෙහි කතෘ දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේ පුරාවෘත්තයට සම්බන්ධ සෙන්ගුට්ටුවාන් රජුගේ (සේරමාන්) බාල සහෝදරයායි.මෙම සීලප්පදිකාරම් ග්රන්ථය ද්රවිඩ භාෂාවෙන් ලියවූවකි.සිංහලට අමරකෝන්ගම දසනායක මහතා පරිවර්තනය කර ඇත .එසේම පත්තිනි කතා පුවතෙහි ප්රබල අවස්ථාවක් මරා ඉපැද්දවීම තුලින් පිලිඹිබුවේ. මෙම සළඹ කතාවේ සාරාංශ ගත හැදින්වීමක් ඉදිරිපත් කිරීම තුලින් ඔබට මෙහි අන්තර්ගතය පිලිබදව පැහැදිලි අවබෝධයක් ලබාගත හැකි බව මාගේ අදහස බැවින් එය ඉදිරිපත් කරමි.
 
සොලී රටෙහි (චෝල)කාවේරි නදියෙහි ගං මෝය අසල කාවේරි පට්ටනම් වෙළඳ නගර යෙහි සිටි මාසත්තුවාන්, සහ මානායක යන ධනවත් වෙළඳ සිටුවරුන් දෙදෙනාගේ දරුවන් දෙදෙනා වන කෝවලන් සහ කන්නගිය විවාහ කරදීම සිදුවිය.මෙම විවාහයෙන් ටික කලකට පසුව කෝවලන් හට මාධවී නම් නාට්යාංගනාව මුනගැසේ.ඇය සමග හිත්වත්වී ඇගේ පහස වෙනුවෙන් තම සියලු ධනය වියදම් කිරිමෙන් ඔහු දිළින්දෙකු බවට පත්වේ.තම බිරිඳ ගැන පවා කිසිදු තැකීමක් නොකිරීමෙන් කන්නගිය ඉතාම දුකසේ කාලය ගත්කිරීමෙන් අනතුරුව කෝවලන් තම සියලු ධනය නැති වූවාට පසු කන්නගිය කරා පැමිනේ.සියලු වැරැදි තේරුම් ගෙන නැවත වෙළෙඳාමක් කිරීමෙන් තමන්ගේ දිවිය සරිකර ගැනීමේ චේතනාව ඇතිව දෙදෙනා පාඩි රටට පැමිනේ.එහිදි කන්නගියගේ එක් පා සළඹක් කෝවලන්ටදී එය විකුණා වෙළෙඳාම කිරීමට මුදල් සොයාගන්නා ලෙස පවසයි.එම කාලයේ පඩි රජුගේ බිසවගේ පා සළඹ නැතිවී තිබුනි.කෝවලන් පා සළඹ විකිණීමට ගියවිට පඩි බිසවගේ පා සළඹට සමාන බැවින් එය සොරාගන්නා ලදැයි චෝදනා නගා කිසිදු වග විබාගයකින් තොරව ඔහුව මරණයට පත් කරයි.මෙහිදී තම ස්වාමියාට වන් විපත දැන ගත් කන්නගිය පඩි රජුගේ මාලිගාවට ගොස් තම ස්වාමියාගෙ නිර්දෝෂී බාවය ඔප්පුකර රජ මාළිගාවත් පඩි නුවරත් ගිනිබත් කර තමන්ගේ ස්වාමියාට නැවත ජීවය ලබාදීමේ කතා පුවත මරා ඉපැද්දවීම තුලින් පෙන්නුම් කරයි.මියගිය තම ස්වාමියාට ජීවය ලබාදීමේ ක්රියාවලිය නාට්යානුසාරයෙන් රගදක්වා පෙන්වීම මෙම පෙළපාලිය තුලින් ඉදිරිපත් කෙරේ .
 
අතීතයේදී මරා ඉපැද්දවීම පෙළපාලිය දෙසත් වර්තමානයේ මරා ඉපැද්දවීම දෙසත් බැලීමේදී තරමක වෙනස්වීම් වලින් යුක්තව අද වනවිට ඉදිරිපත් කරනු ලබන බවක් පෙන්නුම් කෙරේ .සියනෑ ගුරුකුලයේ මෙම පෙළපාලිය එකල රග දැක්වූ ආකාරය මඩු ශාන්තිකර්ම වලට සහභාගිත්වයෙන් දුටුව පුද්ගලයකු වශයෙන් මෙලෙස සදහන් කරමි.එකලදී මෙම පෙළපාලිය රග දැක්වූ ආකාරය මතු පරපුරේ දැනගැනීමට මෙලෙස සදහන් කර තබමි.
 
සියනෑ කෝරළයේ අතීතයේදී රග දක්වනු ලැබූ මරා ඉපැද්දවීමේ කතා පුවත ගීත නාට්ය ස්වරූපයක් ඉසිලීය .එනම් මෙම පත්තිනි කතා පුවත පිලිබදව කවි ගායනාවන් සිදුකරමින් එයට අයත් චරිතයන් රගපෑමයි.මෙහිදී කතාවේ අන්තර්ගතයට හානියක් නොවන්නට අවස්ථානුකූලව දෙබස් බාවිතා කරමින් අදාල චරිතයේ ගති ස්වභාවය ගොඩ නැගීම සිදුවිය . මෙහිදී විශේෂයෙන් සදහන් කලයුතු වනුයේ බාවිතා කරනු ලබන දෙබස් වර්තමානයේ රග දක්වනු ලබන නාට්යක බාවිතා කරන පිටපතක් සහිත ලිඛිත සටහනක් නොතිබීමයි .එනමුදු අදාල චරිතයන්ට අදාල ජවනිකාවට ගැලපෙන ආකාරයට මෙම ශිල්පීන් තම හැකියාව මනා ලෙසින් ප්රයෝජනයට ගනිමින් දෙබස් බාවිතා කරමින් අදාල චරිතය ගොඩනැංවීමේ කුසලතා පුදුම සහගතය.එසේම මෙකල සිටි ශිල්පීන් මෙම කතාංගයට අදාලව තිබෙන සුළු චරිත පවා රග දැක්වීමට උත්සුකවීමයි.අද මෙන් සීමිත චරිතයන්ට සීමා නොවීම තුලින් කතාවේ ජීවය ලබාදීමේ උත්සාහය ඉතා වටිනාකමක් ඉසිලීමයි.එම හේතුව තුලින් නරඹන පිරිස තමන් කෙරෙහි ආකර්ෂණය කර ගැනීමට එම ශිල්පීන් දක්ෂතා වලින් පරිපූර්ණත්වයට පත්වී සිටියහ .මේ ආකාරයට රගදක්වනු ලැබු මෙම පෙළපාලිය පඩි රජුගේ රාජ සභාවේ සිට පාලග උපද්දවා (මරා උපද්දවා) කන්නගිය දේවත්වයට පත්වීම දක්වා කතාව පෙන්වීම කලහ.මෙහිදී එකල ශිල්පීන් මෙය කතාව නටනවා ලෙසින් ව්යවහාර කලහ.
 
මෙම කතාවට පාදක වනුයේ පාඩි රටෙහි නුවර වන"මන්තාරි"නගරයයි.
--------------------------------
එසේම එකල පඩි රටෙහි පාලකයා ලෙසින් සිටියේ "නෙදුන් චේලියන් "නම් පඩිරජුයි.
------------------------------------------------------
එමෙන්ම පාලග නොහොත් කෝවලන් මැරීමට
හේතු වනුයේ පඩි රජුගේ බිසවුන් වහන්සේ වන"පන්ජා රැජිණගේ"පාසළඹ නැතිවීමයි.
--------------------------------------------------------------
මේ අනුව මරා ඉපැද්දවීම කතාංගය නිසියාකාර අතීතයේදී ශිල්පීන් රගදක්වනු ලැබු බවත් එහි පෙලගැස්ම පහතින් සදහන් ආකාරයට බවත් සටහන් කරමි.
 
*අතීතයේදී සියනෑ ගුරුකුලයේ මරා ඉපැද්දවීම සිදුකරනු ලැබු ආකාරය (අවස්ථා පෙලගැස්ම.)
=====================================
*කෝවලන් කන්නගියගේ පාසළඹ විකිණීමට
මධුරාවට යාම
*මධුරාවේදී රාජකීය රන්කරුවා මුනගැසීම සහ
ඔහුගේ කපටිකමට හසුවීම.
*බිසවගේ පාසළඹ සොරාගත් සොරා යයි කියා
රාජපුරුෂයින් කෝවලන් රජු වෙත ගෙනයාම.
*රජු කිසිදු වග විභාගයකින් තොරව කෝවලන්
මැරීමට අණකිරීම (රාජ සභාව)
*ඇතුන් සහ බල්ලන් ලවා මරනයට පත් කිරීමට සූදානම් උවත් එය නොහැකිවීම මෙහිදී
බල්ලන්ගේ චරිත පවා රගපෑම.
*වධකයා කෝවලන්ව වද මල්මාලා දමා මරා දැමීමට රැගෙන යාම සහ කොසොඹ මුලදී මරණයට පත් කිරීම .
*මෙම පුවත ගොපළු දුවගෙන් දැනගෙන කාලී
සමගින් කන්නගිය මධුරා පුරය බලා පිටත්වීම
*කාවේරි නදියෙහි තොටියාට වදුරු ගැසීම
*රාජ කුමාරවරුන්ට කෑම ලබාදීමෙන් කපටි
කමින් කෝවලන් මරණයට පත් කිරීම පිලිබද
තොරතුරු දැන ගැනීම .
*මධුරාවේ රජ මාලිගාවට පිවිසීම
*පාසළඹ පිලිබදව තොරතුරු විමසා බිසවගේ පාසළඹ සහ තමන්ගේ පාසළඹ පිලිබදවත්
තම ස්වාමියා වැරදිකරුවකු නොවන බව රජුට
ඔප්පුකර පෙන්වීම විත්ති හත ප්රකාශ කිරීම රජු සහ බිසව මරණයට පත්වීම.
*කොසොඹය ලගදී කන්නගියගේ විලාපය.
*සක් රජුගේද සහාය ඇතිව කෝවලන්ට යලි පණ ඉපැද්දවීම.
*පාලග දෙව්ලොව යාම.
*මධුරා පුරය ගිනිබත් කිරීම සහ ගිනි නිවීම.
*කන්නගියද දෙව්ලොව යාම.
 
මෙම ඉහත ආකාරයට කතාව ගොඩනගා ඉදිරිපත් කිරීම එකල සිදුවිය. නමුදු වර්තමානය තුලදී සීමිත චරිතයන්ට කොටුවී මරා ඉපැද්දවීම සිදු කිරීම තුලින් මෙම අඩුපාඩු ඉස්මතුව දැක්නට ලැබේ.ඒ තුලින් පූර්ණ කතාංගයක රස විදීමට ප්රේක්ෂකයාට නොලැබේ.පාලගට නැවත ජීවය ලබාදීමේ ක්රියාවලිය පමණක් ඉදිරිපත් කිරීම තුලින් නිසියාකාරව නිසි කතාව නොදන්නා අයෙකුට වටහා ගැනීමේ අපහසු වනවා සේම නිසි පූර්ණත්වයක් නොපෙනේ. ඉහතින් සදහන්කර ඇති ආකාරයට මෙම මරා ඉපැද්දවීමේ කතාංගයට නැවත ජීවය ලබාදීමේ
හැකියාව ලැබේවා කියා ප්රාර්ථනා කරමු. මෙම මරා ඉපැද්දවීමේ කතාංගය ආකාරයන් දෙකකින් පෙන්වීමක් තිබෙන බව කිවයුතුය.
 

 
එනම්
*රාමා මැරීම නොහොත් කුඩා මරා ඉපැද්දවීම
*මහ මරා ඉපැද්දවීම ලෙසිනි.
 
මේ බෙදා වෙන්කිරීමට අනුව රාමා මැරීමේ කතාවේදී වෙළෙඳාම පිනිස ගිය අයෙකුන්ව මරණයට පත් කිරීම පිලිබද කතාවක් විදහා දැක්වීමක් ඇත .මහමරා ඉපැද්දවීමේ කතාංගය සළඹ විකිණීමට යාමේ සිට පූර්ණ කතාංගයම විදහා දැක්වීමකි.ඒ අනුව සමහර අයවලුන්ව රාමා මැරීමේ කතාවද සමහර අයවලුන්ව මෙම මරා ඉපැද්දවීමේ සම්පූර්ණ කතාංගයද ඉදිරිපත් කරනු ලබයි. මෙය ප්රදේශ අනුව ගුරුකුල අනුව මෙන්ම පරම්පරාවන් අනුව පවත්වාගෙන පැමිණි ආකාරයට ඉදිරිපත් කරනු ලබන බව කිවයුතුය .එසේම ඉදිරිපත් කරනු ලබන අයගේ ක්රියාවලිය අනුව වෙනස්වීම් වලින් යුක්තව ඇති බව කිවයුතු කරුණකි . කෙසේ උවද මෙම පෙළපාලිය තුලින් සිදුකරනු ලබන කාරනාව කවුරු කෙසේ කලද එක සමානය.දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්ම සිදු කරනු ලබන සෑම ප්රදේශයකම මරා ඉපැද්දවීමේ පෙළපාලිය අඩු වැඩි වශයෙන් මෙන්ම ඒ ඒ ප්රදේශයන්ට ආවේණික ක්රමවේද
අනුව රගදක්වනු ලැබේ.
 
*රාමා මැරීමේ කවි ගායනා
.....................................................
ගුණයෙන් තෙද දැ රූ
බලයෙන් අණසක දැ රූ
පතිනිය යහ මු රූ
කියන් එහි පමණ යසවු ඇදු රූ
නොයෙක් කර කී මේ
සපත් දෙන අත් පිට බැලී මේ
දනන් තුටුවී මේ
අසව් සුදනණි කවි මැරී මේ
පස්සේ වැඩියයි දස් සේ
උඹේ සළඹ නොම දුස් සේ
දමා බිමට තරහස් සේ
දබර උනයි එම අස් සේ
එතන නොසිට පාලග සිත බේ දී
නදන ගුණෙන් සළඹක් ගෙන පැහැ දී
නිසිකල එන කලකම් පලදෙත් දී
නොදැන ගොසින් වනි තරහල් වී දී
එහි වෙනකෙක් රුති බස් පවසා ලා
නිසි ලෙස ඉදිනට පුටුව සරා ලා
රුති ලෙස ගති මැන සළඹ කිරා ලා
නොසිටම රජගෙට දුවති බඩා ලා
නුදුරා මල්ලව හැත් තේ
ඉදුරා ලග සිට ගත් තේ
මධුරා අණකර ගත් තේ
උදුරා සළඹත් ගත් තේ
සොරා මෙමා නොවෙති බ වේ
පුරා දනිති මෙතුන් ලො වේ
තරහළුගේ බස් බොරු වේ
මර කීවේ කරපු ප වේ
මෙබස් කුමට පවසන් නේ
සළඹ අතට ගෙන දුන් නේ
සොරු සහ බඩු අල්ලන් නේ
සළඹ නොවෙද බිසවුන් නේ
මිලදී පෙර ගත් සළ ඹා
ගෙනත් දුන්නු සෙනග ලො බා
බලති බිසව් අතේ ත බා
බලපෑ මෙලෙසින් සළ ඹා
විගසට වමතට ගත් තේ
දෑතම ගිනි වැද ගත් තේ
විගසට බිම දැමි සත් තේ
තෙදබල මෙච්චර ඇත් තේ
ලොව පරසිදු පඩි රජු නේ
මට නැත මේ සළඹ අ නේ
සොරු අල්ලා මැරූ තැ නේ
නැතිවෙයි රට මෙයින් දැ නේ
හිමි සද සැක නොසිතන් නේ
මෙසළඹ මගෙ නොම වන් නේ
තෙද පත්තිනි කෙනෙකුන් නේ
පයලන සළඹකි උන් නේ
මම කී මේ බස් නිත් තේ
සැක නොව අදහස් සත් තේ
මැරුවොත් සොරු මේ වැත් තේ
පැමිණෙයි විපතක් සත් තේ
.....................................
*බාදා වල්ලිය.
""""""""""""""""""""""""""""""""
මාදේවි නම් ලි ය
ගතිද පෙරමේ කල්ල ය
මායාද මල්ලි ය
මෙලෙස පාලග අදුරු ඇල්ලි ය
නැවත ධන හිස් කො ට
මේසා ගුනේ එලිකො ට
උතුමෙක් විනාශෙ ට
පැමුනුවද මේ කරුනු එලිකො ට
සළඹක් පත්තිනි පරසිදු ලොව ටා
සළඹක් වස්තුව ගෙනියන ලෙස ටා
පොලඹත් පාලගයර හිමි සදු ටා
සළඹක් අරගෙන දුන්නයි අත ටා
බබළන පුන්සද මෙන් ගුණ බැදි නේ
සුබා රුසිරු ඇති මගෙ හිමි සදු නේ
ඔබ ගිය කල නොපමාවක් මෙදි නේ
නුඹ එනතුරු මම කොතනක හිදි නේ
මා මෙදිනේ ගොස් එනතුරු බැහැර ය
රෑනිදි නේනුය ගේත් ඉඩ නෑර ය
ශෝක දිනේ යුත් ගුණ සරුසාර ය
යාරජුනේ මුන් ඔබටම බාර ය
ඇන්දෙමි රූසිරු තුලෙනි මෙමා යේ
වින්දෙමි පහසය රසකි අමා යේ
වැන්දෙමි දෙපතුල් වන්ඩ කමා යේ
වැන්දෙමි සිතතුල කෙරෙහි පෙමා යේ
හිමි සදුගෙන් වෙන්ව ගි යෝ
සිත සෙනෙහස හැර නොගි යෝ
එදින පැමිණි දුකින් වි යෝ
අඩති මෙලෙස පත්තිනි යෝ
ඉදිති කුරුළු අටු කනු පි ට
දුවති ගෙදර දසත එවි ට
නිමිති දක්වමින් නපුර ට
අඩති කපුටු රැලරැල පි ට
නොදෙති හරක් කිරි දෝන ට
දුවති ගාල් බිද පිටත ට
ගැසෙති ළමා වස්සෝ සි ට
ගැසෙති වැසෙති කණුපල සි ට
මතුවෙන දුක් ලොව පැව තී
දැක මේහැම නපුරු නිමි ති
සැකව සිතක් බිය වැද නි ති
දුක් වැද ලද පතිනි තැවෙ ති
හිස් කල හිස් අතිනුත් ගිය ගම නා
බස් ගොළු ඇස් නැති අය කෙල පිරු නා
ගොස් දුටු පෙර මගදී සුභ නොවෙ නා
නිශ්ඵල වෙයි නිසැකින් ගිය ගම නා
සූනන් කෑරල් සැලළිහිනිය නා
මුගටින් සාවුන් තිත් මුව රැලි නා
සිවලුන් ඒ නයි පාලග සිටි නා
වැඩකුත් පලනැති හිමියනි ගම නා
ඇයි තරහළු නොකියන් නේ
කොහොමද සොරු මරවන් නේ
මරුවෙක් කොතනද ඉන් නේ
සොයමින් ඔහු ගෙන්නන් නේ
මනනන්දා සිට්න් සරු ව
යති සින්දා පුර නුදුරු ව
මරනෙන් පාලග කමරු ව
ගොස් කැන්දා මරනු මරු ව
පින් ඇති කෙනෙක් කවුරුද පඩිපුරේ ය රූ
දක්වන අලුයමක් මරුවක් වෙතී ස රූ
දුන් ගිරිමුදුන හෙන විදුලියකින් පිපු රූ
රන්කොත බිදී වැටුනා දුටුවෙමි නපු රූ
....................................
*මරා ඉපැද්දවීම .
"""""""""""""""""""""""""""""""""
පරසිදු පත්තිනි සද සැතපෙන් නේ
සැතපුනු නින්දට සීන පෙනෙන් නේ
පාලග කඩුවක් ගත්තා වැන් නේ
කඩුව නොවෙයි අඩුවයි දැනගන් නේ
ඇසුවොත් නිවැරදි තම හිමියන් නේ
සිටිමින් පත්තිනි බලපාමින් නේ
ඉතිකින් නැත අපෙ වරද බොලන් නේ
යමු දැන් පඩිපුරයට අපි දෙන් නේ
එමවිට කාලිය අඩගහ ගන් නේ
දෝසිද නවසිද තැඹිලිද ගන් නේ
අග්ගලාද කිරි උන්ඩද ගන් නේ
තල කැරලිද මුං කැවිලිද ගන් නේ
පෙට්ටිය කාලිගෙ සුරතර දුන් නේ
වැලි බත් කා මාවතට බසින් නේ
මග තිස් ගව්වක් පසුකර යන් නේ
සාමිනි බැරි මගෙ දෙපය රිදෙන් නේ
මේ මොන අනුවන කම්ද කියන් නේ
පෙට්ටිය දීලා කොහොමද යන් නේ
සාමිනි මාගේ පණ නොතිබෙන් නේ
සෙවනක් දුටු තැන සැතපී ඉන් නේ
ගොසින් බැසපු වෙල්ලියෙ අම්බලම ය
ඒ අම්බලමේ වෙසෙන යකින්නි ය
වෙල පහලින් කට අයාන එන්නි ය
අද මගෙ ගොදුරයි අදහා ගන්නි ය
එතනින් පත්තිනි සද වඩිමින් නේ
ගොපළුන්ගේ වීදියට බසින් නේ
ගොපළු දුවක් ඉස්සරට බසින් නේ
මේකාගේ නුවරක්ද බොලන් නේ
වීදිය පසුකොට ඈතට බැස ලා
ගොපළුන් ඇවිදින් ඉස්සර කර ලා
කොයි යනවද ලද තනිමග බැස ලා
හිමියන් උදෙසා යමි මග බැස ලා
කාවේරි ගග ගාවට බසිමින් නේ
වැසි නැති වතුරක් ඒගග එන් නේ
මන්ද තොටියො තෝ ඔරු නොපදින් නේ
මන්වද අගනක් මෙගොඩ සිටින් නේ
තොටියගෙ වරිගෙට වදුරු ගසන් නේ
තොටියා ඇවිදින් වැද පෙරලෙන් නේ
දුටිනි සපන්කම් තොටියෝ උන් නේ
එදුක් නිවා එතනින් වඩිමින් නේ
ගස මුල සෙවනට ගොසින් බසින් නේ
නුග මුල සෙවනේ සැතපී ඉන් නේ
ළමයෝ දෙන්නෙක් කෙල කෙල එන් නේ
කොයි යනවද ළමයිනි තෙපලන් නේ
කාටද අයියෙයි මැත දොඩවන් නේ
මෙනුවර රජුගේ කුමරුන් දෙන් නේ
පල්ලිය අකුරට ගොස් බඩගින් නේ
යනවා කුමටද තොපි විමසන් නේ
අග්ගලාද කිරි උන්ඩද කන් නේ
තල කැරලිද මුං කැරලිද කන් නේ
මල් බුලත්ද මඩ පුවක්ද කන් නේ
මෙකී දෙයින් දැන් මොනවද කන් නේ
මිනිසෙකු මැරුවාවද විමසන් නේ
දවසට දහසක් මරති බොලන් නේ
කොයි කොයි මිනිසෙක්දෝ නොදැනෙන් නේ
සළඹ සොරෙක් මැරුවද විමසන් නේ
අතින් කිවොත් අත කපති බොලන් නේ
කටින් කිවොත් කට ඉරති බොලන් නේ
අපි කීබව ලොව පල නොකරන් නේ
කොසඹ මුලේ යට මැරුවා වැන් නේ
සත් දවසක් ගනණින් පසු වෙන් නේ
එතනින් පත්තිනි සද වඩිමින් නේ
වරලස උනමින් පිටට හෙලන් නේ
විලාප කියමින් හඩා වැටෙන් නේ
මගෙ ඝණ රන් එසාමි නේ
දුකිනි මෙමගෙ හිමි සදි නේ
දයා මෙසැප හොදද අ නේ
මල්මද මගෙ හිමි සදි නේ
මල්මද අනුරා ගමනි න්
මම දුක්විද ආමි රටි න්
නුඹ ඉන්නේ මෙවැලි පිටි න්
රන්වන් හිමි සද නැගිටි න්
දෙන්න අඩති කොසඹ යටි න්
විදිනා සෝදුක් මෙලෙසි න්
බැරි ඉවසා ගන්ට ඉති න්
සොදින් මහිමි සද නැගිටි න්

පාදක සටහන් = අන්තර් ජාලය පරිහරණය කිරීම තුලින්
පුරාණ ඉන්දීය ඉතිහාසය, කන්නගී ඉතිහාසය, දකුණු ඉන්දියාවේ සංගම් යුගයේ ඉතිහාසය,
මඩු පුරාවෘත්තයට සම්බන්ධ පුද්ගලයන්, රජ පෙලපත්වල නම් සහ අදාල චරිතවල නාමයන්
දකුණු ඉන්දියාවේ එවකට තිබු රාජ්යයන්හි තොරතුරු නුවරවල්වල නාමයන් රාජ්ය වර්ෂ මෙන්ම ලාංකීය ඉතිහාසය පිලිබදව තොරතුරු පතපොත පරිශීලනය තුලින් ලබා ගැනීම
 
*යාග සාහිත්යය පිලිබදව අත්පිටපත් පුස්කොල පිටපත් පරිශීලනය .
(මෙම ලිපියෙහි මෙතෙක් පර්යේශනාත්මක කිසිදු ග්රන්ථයක ඇතුලත් නොවූ පුද්ගල නාම මෙන්ම ග්රාම නාමයන් සදහන්කර ඇත.එනිසා එවන් තොරතුරු පිලිබදව බුද්ධිමත් බවින් යුක්තව කටයුතු කරන ලෙස ඉල්ලමි.)
 
..................................................................
ප්රවීණ පාරම්පරික නර්තන සහ වාදන ශිල්පී
දේශබන්දු කේ.ඩී.නිහාල් චන්ද්රසිරි (BFA)
..................................................................
 

Tuesday, May 3, 2022

දොලහා පෙලපාළිය - 23 වෙනි කොටස

විසිතුන්වෙනි කොටස 

පහතරට දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේ පූජාවිධි රටාවේ සව්ස්තරාත්මක විග්රහය 

දොලහා පෙලපාළිය ප්රධාන වශයෙන් ප්රචලිතව පවතින ශාන්තිකර්ම දෙකක් තිබෙන බව ප්රථමයෙන් සදහන් කල යුතුවේ. දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේදී පවත්වනු ලබන දොලහ පෙලපාළිය සහ මහසොහොන් සමයම ශාන්ති කර්මයේදී මංගර ප්පෙලපාළියට අයත් දොලහ පෙලපාළිය වශයෙනි .මෙහිදී මෙම පෙලපාළිය දේව සහ යක්ෂ ශාන්තිකර්ම වශයෙන් කොටස් දෙකකින් සමන්විත වීම නිසාවෙන්ම ඉදිරිපත් කරනු ලබන්නේ එකම භාණ්ඩ බාවිතා කරමින් උවද ක්රමවේදයන් දෙකක් බව පැහැදිලි කිරීම කලයුතුවේ .ඒඅනුව කිවයුතු වන්නේ දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේදී බාවිතා කරනු ලබන කවි සහ දෙබස් බාවිතා කිරීම දෙවොල් මඩුවට අදාල සහ ගැලපෙන ආකාරයටත් මංගර පෙලපාළිය යක්ෂ ශාන්තිකර්මයක් බැවින් එම ශාන්තිකර්මයේදී එයටම ආවේණික කවි සහ දෙබස් (යක්කම් )එයට අදාල රටාවක් තුලත් බාවිතා කරනු ලබන බවයි .මංගර පෙලපාළිය තුලදී බාවිතා කරනු ලබන දොලහා පෙලපාළිය වර්තමානයේ දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේදී බාවිතා කරනු ලබන බවත් එය දෙවොල් මඩවට එතරම්ම ගැලපීමක් නොමැති බවත් සදහන් කල යුත්තකි .මෙලෙස පවසනුයේ මෙය පැහැදිලි ලෙසින්ම ශාන්තිකර්ම පද්ධති දෙකකට අයත් පෙලපාළියක් බැවිනි. එනිසාම එම ශාන්තිකර්ම දෙකෙහි අනන්යතාවය එම ශාන්තිකර්මයට අයත් වන පෙලපාළිය තුලදී නිසියාකාරව ඉදිරිපත් කිරීම කලයුතු බැවිනි .
 
ශාන්තිකර්ම තුලදී පුද පූජාවට භාජනය වන පූජා භාණ්ඩ දොලහක් මුල්කර ගනිමින් දොලහා පෙලපාළිය නම්වූ අංගය ඉදිරිපත් කිරීම මෙහි ගති ලක්ෂණ යයි.ඒ අනුව එම ද්රව්ය හෝ භාණ්ඩ මුල්කර ගනිමින් ගෙතී ඇති ගායනාවන් බාවිතා කරමින් අදාල පූජා භාණ්ඩ පිලිබදව විවරනයක් සිදුකෙරේ .ඒ අනුව ඊටම උචිත රටාවක් අනුගමනය කරමින් දෙබස් බාවිතා කරමින් නාට්යමය ආකාරයට ඉදිරිපත් කරනු ලබන මෙම රංගනය හදුන්වනුයේ දොලහා පෙලපාළිය නමිනි. 
 
දෙවොල් මඩුව තුලදී සිදුකරනු ලබන්නේ පත්තිනි දෙවියන් උදෙසාය.මෙහිදී පූජනීයත්වයට මූලික තැනක් හිමිවේ .මෙම පූජනීයත්වයට හානියක් නොවන ආකාරයට දෙබස් හසුරුවමින් නාට්ය අනුසාරයෙන් ඉදිරිපත් කරනු ලබන පෙලපාළිය තුලින් පත්තිනි දෙවියන් වෙනුවෙන් පෙරහැර පවත්වනු ලබන බවත් විදහා දක්වමින් එම දෙවියන් උදෙසා මීමකු සහ ඇතෙකු බැදගෙන විත් පූජා කිරීමක් විදහා දැක්වීමක් අන්තර්ගත පෙලපාළියකි.මෙහිදී අදාල පූජා භාණ්ඩයට අනුකූලව දෙබස් බාවිතා කරමින් හාස්ය රසය ජනිත කරවනු ලැබේ .මෙම පෙලපාළිය දොලහා පෙලපාළිය ලෙසින් හදුන්වනු ලැබූවද අන්තර්ගතය තුල ඊට වැඩි ගනනක් තිබෙන බව කිවයුතුය .මෙම පෙලපාළියට අයත් වන පූජා වස්තු පහත පරිදි යොදා ගනී.
 
*උඩුවියන්
*පාවාඩ
*නලාව
*කුඩ
*කොඩි
*සේසත්
*චාමර
*දවුල්
*තම්මැට්ටම්
*හොරණෑ
*වීණා නාදයක්
*කොම්බුව
*හක් ගෙඩිය
*මී බන්දනය
*ඇත් බන්දනය ආදී වශයෙනි.
 
මෙම දොලහා පෙලපාළිය පත්තිනි බාගය කාලපරාසයට අයත් වන අංගයකි .නමුදු මෙය ප්රදේශ අනුව ගුරුකුලයට අනුව පරම්පරාවට අනුව පවත්වාගෙන පැමිණි ක්රමවේදය අනුව ඉදිරිපත් කරනු ලබන කාලපරාසය රටාව වෙනස්කම් වලට භාජනය වේ. සියනෑ කෝරළ සම්ප්රදායට අනුව බහුතරයක් දෙනා පත්තිනි බාගය තුලදී මෙම පෙලපාළිය ඉදිරිපත් කරනු ලැබූවද එසේ නොවන ප්රදේශද තිබේ.එසේම රයිගම්, හේවාගම් කෝරළ වලද පානදුර තොටමුන කෝරළය පස්දුන් කෝරළය වාද්දුව වස්කඩුව කලුතර නාගොඩ වැනි ප්රදේශ වලදී දෙවොල් බාගය කාලපරාසය තුලදී රගදක්වනු ලබන බවත් එය මෙම ප්රදේශවලට ආවේණික ආකාරයට ගොඩනැගී තිබෙන බව කිවයුතුය. කුමන ආකාරයට කුමන කාලපරාසයකදී රග දක්වනු ලැබූවද පරමාර්ථය එකහා සමානව සිදුකරනු ලැබේ .
 
මහසොහොන් සමයමේ මංගර පෙලපාළියට අයත් වන පූජා භාණ්ඩ පහතින් දක්වන පරිදිවේ.එසේම එම කොටස ඔබට ඉදිරිපත් කරනු ලබනුයේ ලිපිය ආරම්භයේදීම දොලහා පෙලපාළිය ශාන්තිකර්ම දෙකක් තුල පවතින බව සදහන් කරනු ලැබූ හෙයින් එය පිලිබදව ඔබට අඅවබෝධයක් ලබාදීමට විනා මෙම ලිපියට අදාල කරුනක් නොවන බවත් විශේෂ වශයෙන් කිවයුතු කරුනකි .

මංගර සමයමේ දොලහා පෙලපාළිය

*සන්නස කියවීම
*උඩුවියන්
*වටතිර
*පාවාඩය
*කුඩ
*කොඩි
*සේසත්
*චාමර
*නලා
*හොරණෑ
*දවුල්
*තම්මැට්ටම්
*අත්මානම් කෙලියක්
*ලීකෙලියක්
*වීණා නාදයක්
*ඇත් බන්දනය
*මීබන්දනය
*කලුවැදි තීන්දුව
*තල අත්ත වශයෙනි .
 
මෙම ඉහත නාමීකරනය දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේ දොලහා පෙලපාළිය නොව මංගර පෙලපාළිය තුලදී රගදක්වනු ලබන දොලහා පෙලපාළිය බව තරයේම සිහිතබා ගත යුතුමයි . ම්ර්යට අදාළ ගායනාවන් තුලින් පැහැදිලි ආකාරයට මෙම පෙලපාළිය සිදුකරනු ලබන ආකාර දෙක ඔබගේ දැනුම තවදුරටත් වර්ධනය කිරීමට ඉදිරිපත් කරන්නෙමු .
 

දෙවොල් මඩුවේ දොලහා පෙලපාළියේ ගායනා

උපුල් කද කුමරු නි
නාථද සමන් දෙවිදු නි
මෙලක පත්තිනි ය නි
කරපු යාගය අසව් මෙලෙසි නි
උඩුවියන් පාවඩ ති ර
කුඩ කොඩි සේසත්ද ව්හාම ර
දවුල් තම්මැට නදක ර
නලා නාදෙන් ඔබට සෙත් ක ර
හොරණෑ සක් නදි න්
වීණාව ගෙන සුරති න්
දොලහ දෙවිදුට නිති න්
කරපු පිලිවෙල අසව් සතොසි න්
එදා පැමිණි නිරිදුගෙ සිරස රදය ට
එදා රුවන්වැලි ඊසානෙ වැඩ සි ට
එදා යාග කල ලෙස බමුණො ගොස් සි ට
දොලහා පෙලපාළිය දැක දෙවි වඩින්න ට
 
උඩුවියනට
බුදුන් දහම් සග රැත්නය වැද නි ති
දෙමින් එපන්සිල් ඇදුරන් හට ති
කරමින් පුද දෙවියන්ට රුවැති ඇ ති
දුරලන් දෝෂය උඩු වියන් බැද පුදදෙ ති
 
පාවාඩය
කීව ලෙසට ඇදුරෝ සැරසෙන වා
බෝව ලෙසට දෙවිදුට පුද දෙන වා
ආතුරයන් දොස් දුරැර හර්න වා
පාවඩයෙන් දොස්දුරැර හරින වා
 
මුතු කුඩය
හැඩරුව ඇති බමුණෙක් කැදවා සි ට
අඩුනොව පෙලපාල්ලිත් කරවා තු ට
ලෙඩ උවදුරු දුක් දුරැර ඃඅරින්න ට
කුඩයක් මුතු බැද පුදදෙමි දෙවිදු ට
 
කොඩිය
නොයෙකුත් පූජා කරවති දෙවිදු ට
වරමුත් ලැබ සැම දෙවියන්ගෙන් ම ට
දෙවිසිත් සතුටුව දොස් දුරලන්න ට
කොඩියක් පූජා කරවති දෙවිදු ට
 
සේසතට
යහනුත් බැද දෙවිදුට වෙන් වෙන්ක ර
සැහැලිත් කවි කියමින් දෙවි නමක ර
දෝසත් දුරුකරවා දෙනලෙස න ර
සේසත් බැදදෙමි පෙලපළිත් ක ර
 
චාමරයට
සුරගන ඇවිදින් දෙපසේ පිරිව ර
අරගත් චාමර දෙවිදු තේවක ර
දුරලන ලෙස ආතුර රෝදුක් හැ ර
වැදගෙන පුදදෙති දෙවිදුට චාම ර
 
දවුල
නිමල් රුවින් ගෙන අතට කඩිප් පූ
අවුල් නොකොට සිහිනිග බැදි සැප පූ
අවුල් රෝග දුර හරිනට දැප් පූ
දවුල් නාද පුදකර දෙමි ඔප් පූ
 
තම්මැට්ටම
ගනිමින් දෑතට දෙකක් කඩිප් පු
ගසමින් සබ මැද නොවී කුලප් පූ
සොබමන් තම්මැට්ටම් නද සැප් පූ
මනරම් දෙවිදුට පුද දෙමි ඔප් පූ
 
හොරණෑව
වරනද දළ සාරා තත් විද ලා
සොබනා ලෝකඩ මොහොප්පු දා ලා
පිඹිනා තැන සිප්පියක් අ ලා
හොරණෑවක් මේ ලෙසට සදා ලා
 
නලාව
ලොලා වඩන තම ඇසු සත බෝ වා
ලලා රුවට නද කරනෙමි බෝ වා
ලලා දෙවිදු ගෙන් කරුනා බෝ වා
නලා නාදයෙන් දොස දුටුවෙ වා
 
කොම්බුව
බම්බු තෙපුල් සමයේ හැරලා පි රි
බම්බු කරපු යාගය මෙන් සව්සි රි
පිම්බ මෙනද ඇසු දෙවියන් සිත් පි රි
කොම්බු නාදයෙන්න්සලසන් සව්සි රි
 
වීණාවට
ගානා චන්දන මෙන් ගතසිසිල ට
ඕනෑ කරවන ඇසු සත හැමවි ට
නානා සිරි සැප ගෙනදෙන විලස ට
වීණා නාදය දක්වමි දෙවිදු ට
 
හක් ගෙඩියට
හිස් ඔලියල් බැදලා සැරසෙන් නේ
කස්තුරි දුම්මල දුම් දෙවමින් නේ
වස්දොස් හරිනට ආතුරයින් නේ
හක් ගෙඩි පිඹ පිඹ නාද කරන් නේ
 
ඇත් බන්දනය
නැකත් බලති දොලසක් දෙවියන් නම ට
කොතෙක් පිලී කෙරුවත් නැත සිත සතු ට
එතෙක් කල දෝස ආතුර රැකීම ට
ඇතෙක් සොයා බැදලා දෙමි පඩුරක ට
යැදලා දොලහ දෙවියන්ගේ නමට ඉ තා
බැදලා පඩුරු කෝවිල වටට නිසි ප තා
බැදලා සතර පාදය සිරකර නව තා
බැදලා ඔප්පුකර දෙමි ඔබෙ නමට ඇ තා
 
මී බන්දනය
කන්දක් කඩාගෙන එන ලෙස ඇසෙන්නි යා
අහස පොලොව ගුගුරන ලෙස ඇසෙන්නි යා
මුහුදේ රළ ලෙසට හෙනහඩ සලන්නි යා
මෙවෙනි ලකුණු ඇති මීමෙක් සිටින්නි යා
දෙවියනි ඔබට වැන්දෙමි අත් මුදුන් කො ට
පුදදුනි දොලහ පාලිය දොලහ දෙවිදු .. . ට
දෙවමිනි සුබ නැකත් මෙම ආතුරන් හ ට
දුරු උනි සියලු රෝදුක් මෙවැනි යාගෙ ට
 
ඉහතින් ඔබට ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවේ පත්තිනි දෙවියන් ප්රමුඛ දොලහා දෙවියන්ගේ නාමයට මඩු ශාන්ති කර්ම වලදී ඉදිරිපත් කරනු ලබන දොලහ පෙළපාලියට අයත් වන කවි ගායනාවන්වේ.මහසොහොන් සමයමේ
මංගර පෙළපාලියේදී බාවිතා කරන කවි ගායනා මීටවඩා වෙනස් ස්වරූපයක් ගනු ලබයි.ඒ අනුව පැහැදිලි ලෙසින්ම එකම භාණ්ඩ බාවිතා කරනු ලැබූවද ශාන්තිකර්ම දෙකෙහිදී මෙම පෙළපාලි ඉදිරිපත් කරනු ලබන්නේ එයට අනුගත උචිත රටාව අනුවය.ඒ අනුව මෙම ශාන්තිකර්ම දෙක තුලදී බාවිතා කරන දොලහ පෙළපාලිය පැහැදිලි ලෙසින්ම ක්රම දෙකක් විය යුතුමය.
 
....................................................................................
ප්රවීණ පාරම්පරික නර්තන සහ වාදන ශිල්පී 
දේශබන්දු කේ.ඩී.නිහාල් චන්ද්රසිරි (BFA )
....................................................................................

Sunday, May 1, 2022

ගිනිකුරුම්බර පිදේනි කැපකිරීම - 21 වෙනි කොටස

විසිඑක්වෙනි කොටස
පහතරට දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්මයේ පූජාවිධි රටාවේ සව්ස්තරාත්මක විග්රහය 

දෙවොල් බාගය කාලපරාසය තුලදී කුරුම්බර දේවතාවා වෙනුවෙන් දෙනු ලබන පිදේනි මුට්ටි කැප කිරීම ගිනිකුරුම්බර පිදේනිය කැපකිරීම ලෙසින් හදුන්වනු ලැබේ .මෙම පෙලපාළිය මඩු ශාන්තිකර්ම වලදී කලයුතු අංගයකි.ගම්මඩු දෙවොල් මඩු ශාන්තිකර්ම වලදී සියනෑ කෝරළය අළුත්කූරු කෝරළය ,රයිගම් කෝරළය ,සහ හේවාගම් කෝරළය තුලදී මෙම පෙලපාළිය දැකීමට ඇත .නමුදු සමහර අය මෙම පෙලපාළිය මඩුයාගවලදී සිදු නොකරන බවත් ඒ ඒ ප්රදේශ සහ ගුරු පරම්පරාවන් අනුව එය සිදුවන බවත් අදද දකින්නට ලැබේ.විශේෂ වශයෙන් එලෙස තුන් ජාමයේදී පිදේනි මුට්ටි කැප කිරීම නොකරන ප්රදේශයක් ලෙසින් පානදුර තොටමුන කෝරළයේ මඩු සම්ප්රදාය පවතින ප්රදේශ පෙන්වාදිය හැකිය .එමෙන්ම වාද්දුව වස්කඩුව කලුතර උතුර සහ දකුණු නාගොඩ වැනි පස්දුන් කෝරළයට අයත් වන ප්රදේශ වලද මෙම පෙලපාළිය සිදුකරනු නොලැබේ .මෙය එම ප්රදේශවල මඩුයාගවලට අයත් නොවන බව එම ප්රදේශවල ප්රවීණ ශිල්පීන්ගේ මතයයි.එසේම පුරාණයේ සිටම පැවති රටාව අනුව මඩු මංගල්ල්යය වාර්ෂිකව පවත්වනු ලබන බවත් යක්ෂ කොට්ඨාශයන්ට අයත්වන පෙලපාළි සිදුකරනු නොලබන බවත් එම ශිල්පීන්ගේ මතයයි.නමුදු පූනාමඩුව තුලදී මෙම තුන් ජාමයේ පිදවිලි දීම කෙරෙනු ලැබේ .
 
kāla pandam Puja, Kurumbara Poojawa
Mampe Ganewatta Dewol Maduwa 2021
(ගනේවත්ත දෙවොල් මඩුව)
 
ඒ අනුව පූනාමඩු ශාන්තිකර්මය සියලුම ප්රදේශ වලදී පොදු රටාවක් අනුගමනය කරනු ලැබේ . කෙසේ නමුදු පිදවිලි දෙනු ලබන ප්රදේශ වලදී තුන් ජාමයේ පිදවිලි කැප කිරීම සිදුකරනුයේ යක්ෂ සංකල්පයක් මුල්කර ගනිමින් නොවන බවත් එය දේව සංකල්පයකට අනුගතව කරනු ලබන පෙලපාළියක් බවත් සිහිපත් කල යුතුය
පෙර ලිපියෙහි ගිනිකුරුම්බර ආවේශවීම තුලින් මෙම පෙලපාළිය සිදුකරනු ලබන බව සහ එහිදීම පන්දම් දොලහා පෙලපාළිය සිදුකරනු ලබන බව ප්රකාශ කර ඇත .එසේම මෙම ගිනිකුරුම්බර පිදේනිය කැපකිරීම ආවේශවීම තුලින් සිදුකරනු ලබන පරම්පරා මෙන්ම ආවේශවීමකින් තොරව තොරව සිදු කරනු ලබන පරම්පරාවන්ද සිටින බවත් එහිදී පන්දම් දොලහා දීම සිදු නොකරන බවත් සදහන් කල යුතුය.එහිදී මෙම පෙලපාළිය ආවේශවීම තුලින් සිදු කරනු ලැබුව මුත් නිසි ආකාරයට පේන කීමක් වර්තමානයේදී සිදු කරනු නොලබන ප්රදේශ මෙන්ම පරම්පරාවන්ද සිටින බව කිවයුතුය .මෙම පෙලපාළිය සදහා සූදානම් වනුයේ පහත පරිදිය.
 
Traditional Dancing Handa Samayama
හැන්දෑ සමයම පිදේනි දීම - නැන්දගේ සමය
ගංගාරාම ගම්මඩුව
 
කොට්ටෝරු මහතා විසින් පෙර පරිදි නැවුම් මුට්ටියකට බත හත්මාලුව සහ අදාල ද්රව්යය බහාලමින් කෙසෙල් කොළයක් උපයෝගී කරගනිමින් කඩවැස්ම බැද රතුපාට රෙද්දක් කඩවැස්මට පිටින් බදිනු ලැබේ .එසේ සූදානම් කරන ලද පිදවිල්ල උඩුවියන් යටින් වඩමවාගෙන විත් රංගභූමිය තුල සිටින කපුපත්තිනි මහතාට දෙනු ලබයි.එහිදී පිදේනි මුට්ටිය ආතුර පක්ෂයේ අයකුගේ හිසමත තබා ගිනිකුරුම්බර පිදවිල්ලට අදාල කවි ගායනා කියනු ලබයි .ආවේශවීම තුලින් පිදවිල්ල කැප කිරීම කරනු ලබන්නේ නම් ගායනාවන් අවසන් වනවිට ආවේශවී පිදීනි පොලටත් සහ අනෙක් යහන් තොරන් පාමුලට දුම්මල කීල ගසමින් නර්තනයක් සිදුකර ආතුරයන්ට පිදවිල්ලෙන් සෙත්කර පිදවිල්ලට අදාල පාලි පදය නැටීම කර යහන් තොරන් වලට පාලිකිරීමෙන් පසු දෙවොල් යහන හෝ දෙවොල් තොරන පිටුපස (පන්දම් තොරන )සිටුවා තිබෙන කරුව සහිත රුක් අත්තන ගසෙහි කරුව මත පිදවිල්ල තබනු ලබයි.ඉන් පසුව කොතල පදය දුම්මල පදය නැටීම සිදුකරනු ලැබේ .මෙහිදී කොතල පදය දුම්මල පදය නැටීම තුලින් සිදු කරනු ලබන්නේ කහදියර ඉස සුවදදුම් අල්ලා මෙම පිදවිල්ල කැප ගැනීමට අදාල දෙවියන්ට එම ස්ථානය සුදුසු බව සංකේතවත් කිරීමකි. 
 
 
https://youtu.be/qvRkbvpxWEI

සන්නි කුරුම්බරට පිදේනි දීම
 සන්නියකුන් දහඅට දෙනාටදොළ දෙන මහයාමේ පිදවිල්ල
ගංගාරාම ගම්මඩුව 

https://youtu.be/qvRkbvpxWEI  
පිදේනි දීම (මැදියම / හැන්දෑ සමයම) සන්නි කුරුම්බරට පිදේනි දීම

ඉන් පසුව පුදගැනීමට ආරාධනා කරනු ලබන්නාවූ විශේෂ පදයක් විශේෂිත ආකාරයට නටා එම පිදවිල්ල දෙවියන්ට පුද ගැනීමට අවස්ථාව සලසා දෙනු ලැබේ .මෙහිදී කිවයුතු කරුනක් වනුයේ සමහර ප්රදේශවල ගිනිකුරුම්බර පිදවිලි සදහා බාරහාරවී සිටින බැතිමතුන් එම බාර නිදහස්කර ගැනීමට පිදවිලි ඔප්පුකර රතු රෙදි කපුපත්තිනි මහතාගේ හිසට හෝ කරට දැමීම සිදුකරන බවයි. මෙවැනි චාරිත්ර සිදුකරනු ලබන ප්රදේශ වල පිදවිලි තැන්පත් කිරීම සදහා තරමක් විශාල පිදවිලි තබන ආසනයක් සාදනු (පිදේනි පොලක්) ලැබේ .මෙම ක්රමවේදය දැක ගැනීමේ හැකියාව බටහිර සියනෑ කෝරළයේ පුරාණ දේව අරහන්තවලදී වාර්ෂික දේව මඩු මංගල්ල්යය තුල තිබේ. මෙම පූජාකර්මය තුලින් බැතිමතුන් බලාපොරොත්තු වනුයේ තම නිවැසියන්ට දූදරුවන්ට යම්කිසි නොපෙනෙන නපුරු බලවේගයකින් කිසියම් හිංසනයක් හිරිහැරයක් හෝ නොසිතන්නාවූ කරදරයක් සිදුවන්නේ නම් එය ඉවත්කර ගැනීමයි. එසේම ඉදිරි අනාගතය කිසිදු බාදකයකින් තොරව තම කටයුතු කරගෙන යාමට දෙවියන්ගේ පිහිට ආරක්ෂාව රැකවරණය ලබාගැනීමයි .එසේම මෙම ගිනිකුරුම්බර පිදේනිය කැපකිරීමට අවශ්ය කරන සැරසිල්ල සිදුකරනු ලැබූවත් එම පිදවිල්ල කැප නොකරන ප්රදේශ සහ අයවලුන් සිටින බවත් එසේ සැරසිල්ල පමනක් බාවිතා කරනු ලබන්නේ කුමන අරමුණකින්ද යන්න ගැටලුකාරී තත්ත්වයක් නිර්මාණය කරනු ලබන බව කිවයුතුය .
 
 Makumbura Paththini Dewalaya Devol Maduwa
පිදේනිදීම - වාර්ෂික ගම්මඩු මංගල්‍යය 2022
 
ගිනිකුරුම්බර පිදවිල්ල ආවේශවීම නොමැතිව සිදුකරනු ලබන්නේ නම් අදාල කවි ගායනාවන් සිදුකර සියලුම යහන් වලට පාලි පදය නැටීම සිදුකර ආතුර පක්ෂයට සෙත්කර රුක් අත්තන ගසෙහි කරුවෙහි තැන්පත් කරනු ලැබේ .අනතුරුව ඉහත සදහන් රටාවට පෙලපාළිය සිදු කරනු ලැබේ .මේ කුමන විදියට පිදවිල්ල කැප කිරීම සිදුකරනු ලැබූවත් මෙයින් බලාපොරොත්තු වන පරමාර්ථය සමාන වෙයි.සිදුවන එකම අඩුපාඩුව වනුයේ පුරාණ චාරිත්ර ආකාරයට පේඅයක් නොකීමයි. කෙසේ නමුදු එම ක්රියාවලිය නොමැතිවීම පූජාවිධි රටාවේ කිසියම් පසුබෑමක් බව පෙන්නුම් කෙරේ .
 
 
Depanama Historical Sri Ganegoda Devol Maduwa
(පන්දම් පාලිය, දුම්මල පාලිය හා පිදේනි දීම)

ගිනිකුරුම්බර කවි

ඉසෙන් ගත් ගිනි අහස ඇවිලී ඉර සදද
බිය පත් වෙ තා
දෙපසයෙන් ඇවිලෙනා ගින්නෙන්
මිහිකතද කම්පා වෙ තා
දෙපසයෙන් ඇවිලෙනා ගින්නෙන් දුටු
දනන් ලෙඩ කරව තා
මෙලෙස අසුරා දැව්ව සොහොනේ උපන්
තෙද ලත් දේව තා
බැද සරා නැබ උසට තටුවක් ගොප්
පැනින් වට සරස තා
පුද සරා ගොටු දොලස සමගින්
අළුයමේදී පුද දෙ තා
සද සරා පෙර මස දෙපෝදා දිවුන
දිවුනා සෙත දෙ තා
මෙම විරාජිත ගිනිකුරුම්බර මෙපුද
, ලබමින් දෙන් සෙ තා
දරා ගිනිජල් වෙලා සියොලග යම
මුගුර ගෙන දකුණ තා
පුරා සමයන් කෙලෙති සක්වල දුටු
දනන් ලෙඩ කරව තා
සරා ගිනිජල් පර්වතේ සිට වාසෙකල
තෙද දේව තා
සරා මම දෙන පුදට බැස එන් ගිනි
කුරුම්බර දේව තා
තිනෙත සමත් පියුමට බර නෙත ගේ
වතත රුවන් යුත් දෙසු මුනි රජු ගේ
නියත වරන් ලැබ ගෙන අද මෙර ගේ
උපත කියන් ගිනිකුරුම්බර යකු ගේ
පොරන බස්ම අසූරා දැව් සොහො නේ
ඇවිල ගත්තු ගිනිජල් කදු පසි නේ
සැනෙක නික්ම ගිනිකුරුම්බර උප නේ
උපත යක්ම පවසන් මේ ලෙසි නේ
බස පෙර විෂ්ණු ගෙන් අවසර ලබා පෙ ර
තොසකර තපස් රකිමින් සිටියයි අසු ර
හිස ගිනිගත්තු විෂ්ණු ගෙ අනයෙන් පව ර
බැස මෙපුදට එන් තෙද ගිනිකුරුම්බ ර
නසමි සිතා අසුරා සිටිය ඉසිව ර
රැස ගිනිකද අරන් එලවා ගති අසු ර
යස සිරි විෂ්ණු දෙවිරජ මග සිටිය ව ර
බැසලා මෙපුද ගන් තෙද ගිනිකුරුම්බ ර
තොටින් නැව් නැගී ඇවිදින් මෙකර උ නේ
කටින් මවාගෙන ගිනිජලයක් ලෙසි නේ
වටින් එන රෝග දුරලන් ඔබ විසි නේ
වඩින් ගිනිකුරුම්බර දෙර්වතාවු නේ
....................................................................
අගුරු පලාගෙන උපත වරින් ව ර
එගිනි පලාගෙන උපත වරින් ව ර
එඅළු පලාගෙන උපත වරින් ව ර
මෙපුද ගන්ඩ වර එගිනි කුරුම්බ ර
රන්වන් පාටින් මුගුරක් අරගෙ න
රන්වන් සේලේ නෙරිය තියා ගෙ න
රන්වන් වස්ත්රා ඇග පැලදී ගෙ න
එගිනි කුරුම්බර සැනෙකින් වඩිමි න
සුද්ද ඇතිව පිදවිලි සරසා ගෙ න
සුද්ද ඇතිව ඇදුරා සැරසී ගෙ න
වැද්ද නොදී උවදුරු දුරුකර ගෙ න
එගිනි කුරුම්බර සැනෙකින් වඩිමි න
දේශ රටෙනි සම්බානෙනි එන් නේ
වෙහෙස මාරුකර මයි ඇවිදින් නේ
බාස කියා කෙල කෙල ඇවිදින් නේ
එගිනි කුරුම්බර මේපුද ගන් නේ
 
...................................................................................
ප්රවීණ පාරම්පරික නර්තන සහ වාදන ශිල්පී 
දේශබන්දු කේ.ඩී.නිහාල් චන්ද්රසිරි (BFA )
...................................................................................

ඇත්කද ලිහිණි කෝලම

කෝලම් යන වචනය දෙමළ භාෂාවෙන් සිංහලයට පැමිණි වචනයකි. දෙමළ භාෂාවේ කෝලම් යන නාමයට විවිධාර්ථ ඇත. ඒවා ලස්සන, අලංකාරය, පාට, හැඩය, රූපය, ආකෘතිය, රටා...